جمیع شر الدنیا و شر الآخره
برخی می گویند: این اختلاف عبارت به این مطلب اشاره دارد که شر امرى عدمى است - که همان دورى از رحمت خدا و محرومیت از بخشایش الاهى است -، ولى چون خیر امرى وجودى است، گویا انواع آن بىشمار استو اما این که چرا «جمیع شر الدنیا، تمامى شرهاى دنیا» در دعا آمده گویا به این جهت است که شرهاى دنیا متعدد است و انواع مختلف دارد، براى همه مردم معلوم نیست.
“شرّ” مصدر، جمع آن “شُرُور” به معنای بدى است. این واژه ضد “خیر” است و شامل همه بدی ها و پستی ها است.[1]
در برخی از روایات و ادعیه واژه شرّ برای دنیا نیز تنها و بدون واژه “جمیع” آمده است: از امام جعفر صادق از پدرانش (ع) از پیامبر (ص) نقل شده که آن حضرت فرمود: کسی که در تعقیبات نماز جمعه این دعا را بخواند تا جمعه بعدی به هیچ بلا و فتنه ای گرفتار نمی شود: “… صل على محمد و آل محمد و أعطنی خیر الدنیا و خیر الآخرة و اصرف عنی شر الدنیا و شر الآخرة".[2]
برخی می گویند: در عبارت «أعطنی جمیع خیر الدنیا و جمیع خیر الآخره» کلمه جمیع تکرار شد، ولى در این عبارت «و اصرف عنى جمیع شرّ الدنیا و شرّ الآخره» این کلمه تکرار نشده است، اگر کسی در این عبارات بیندیشد، شاید به این نتیجه برسد که این اختلاف عبارت به این مطلب اشاره دارد که شرّ امرى عدمى است - که همان دورى از رحمت خدا و محرومیت از بخشایش الاهى است -، ولى چون خیر امرى وجودى است، گویا انواع آن بىشمار است. و اما این که چرا «جمیع شر الدنیا، تمامى شرهاى دنیا» در دعا آمده گویا به این جهت است که شرهاى دنیا متعدد است و انواع مختلف دارد، براى همه مردم معلوم نیست.[3]